Ostatnio Klient Kancelarii zapytał czy może wystąpić do Sądu o ustanowienie odpłatnej służebności drogi której jest właścicielem, gdyż od jakiegoś czasu przejeżdża nią sąsiad i nie chce on pokrywać żadnych kosztów związanych z utrzymaniem tej drogi.
Chcąc uregulować sytuację bezprawnego korzystania z drogi można zawrzeć umowę o ustanowieniu służebności drogi o ile strony dojdą do porozumienia. Służebność powinna zostać ustanowiona w formie aktu notarialnego, przy czym oświadczenie woli właściciela nieruchomości obciążonej, czyli tej, przez którą będzie przebiegać droga, powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, natomiast oświadczenie woli właściciela nieruchomości władnącej może zostać złożone w dowolnej formie, np. w formie pisemnej.
W omawianej sprawie brak jest jednakże szans na dojście do porozumienia pomiędzy sąsiadami.
Odpowiadając na postawione na wstępie pytanie należy wskazać, iż art. 145 Kodeksu cywilnego stanowi wprawdzie, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej to może zostać sądownie ustanowiona taka droga, ale przepis ten stwierdza wyraźnie, że ustanowienia drogi koniecznej może żądać wyłącznie właściciel nieruchomości, któremu taka droga jest niezbędna.
Roszczenie o ustanowienie za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (drogi koniecznej) przysługuje bowiem właścicielowi nieruchomości, co do której spełnione są przesłanki z art. 145 Kodeksu cywilnego, czyli tej, która potrzebuje dostępu do drogi koniecznej.
Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej, złożony przez właściciela nieruchomości mającej być nieruchomością obciążoną nie zostanie przez Sąd uwzględniony. Potwierdził to Sąd Okręgowy w Olsztynie, który w uzasadnieniu postanowienia z dnia 22 marca 2018 roku, sygn. akt IX Ca 1199/17 podniósł, że:
„legitymacja czynna w postępowaniu o ustanowienie służebności drogi koniecznej wynika przede wszystkim z przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią przepisów art. 145 i 146 k.c. legitymacja czynna w sprawach o ustanowienie służebności drogi koniecznej przysługuje właścicielowi i posiadaczowi samoistnemu (w jego przypadku będzie to służebność osobista) nieruchomości, nieposiadającej dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich”.
Powyższe oznacza, że właścicielowi drogi pozostaje zastosowanie innych uprawnień wynikających z przysługującego prawa własności, mogących spowodować doprowadzenie do porozumienia z sąsiadem przejeżdżającym jego drogą. Poradę w takiej sprawie można uzyskać w Kancelarii.
Autor: praktykantka Anna Szawracka
Opublikowano: grudzień 2020 r.
Słowa kluczowe:
