Wątpliwości może budzić zagadnienie czy możliwe jest wniesienie do sądu powództwa o zachowek i rozstrzygnięcie tej sprawy bez uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia czy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 926 § 1 KC przymiot spadkobiercy przysługuje uprawnionemu z mocy prawa zarówno w przypadku dziedziczenia z ustawy jak również na podstawie testamentu.
Akt poświadczenia dziedziczenia oraz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku mają charakter deklaratoryjny i nie stanowią podstawy nabycia praw i obowiązków majątkowych po zmarłym.
Podkreślenia wymaga, że stwierdzenie nabycia spadku i poświadczenie dziedziczenia służą udowodnieniu przez spadkobiercę jego praw wynikających z dziedziczenia wobec osób trzecich, które nie roszczą sobie praw z tytułu dziedziczenia, o czym stanowi art. 1027 KC.
Jednakże przepis ten nie znajduje zastosowania w stosunku do uprawnionego występującego o zachowek, gdyż w procesie o zachowek nie udowadnia on swoich praw wynikających z dziedziczenia, a ponadto pozwany zasadniczo nie jest osobą trzecią, która nie rości sobie praw z tytułu dziedziczenia.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 kwietnia 1967 roku, sygn. akt III CZP 29/67, wskazał, że „jeżeli prawa do spadku nie zostały stwierdzone, sąd w sprawie o zachowek ustala jako przesłankę rozstrzygnięcia przymiot spadkobierców”.
Proces o zachowek ma charakter samodzielny, nie zachodzi zatem potrzeba zawieszania procesu o zachowek w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia spadku w toku tego pierwszego postepowania.
Wobec tego, możliwe jest wniesienie do sądu powództwa o zachowek i rozstrzygnięcie tej sprawy bez uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia czy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Autor: praktykantka Anna Szawracka
Opublikowano: grudzień 2020 r.
Słowa kluczowe:
