Zmiana terminu wymagalności roszczenia a przedawnienie
Wymagalność roszczenia jest to stan w którym wierzyciel ma możliwość żądania od dłużnika zaspokojenia tego roszczenia, na przykład polegającego na zapłacie należności. Nie budzi wątpliwości możliwość kwestia zmiany przez strony umowy terminu spełnienia świadczenia dopóki nie upłynie termin jego wymagalności.
Dzieje się tak zwykle w drodze zmiany treści umowy w postaci aneksu czy też poprzez rozłożenie zapłaty należności na raty.
Jednakże kwestia zmiany terminu spełnienia świadczenia na mocy porozumienia stron w przypadku, gdy roszczenie stało się już wymagalne już nie jest taka oczywista, szczególnie w kontekście biegu przedawnienia tego roszczenia. Jak powszechnie wiadomo, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia.
Skoro zgodnie z art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, to pojawia się pytanie czy zmiana terminu zapłaty w momencie, gdy roszczenie było już wymagalne, ma wpływ na bieg terminu przedawnienia roszczenia, w szczególności czy zmiana ta wydłuża ten termin.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 września 2019 roku, sygn. akt III CZP 88/19, nie tylko potwierdził możliwość zmiany terminu wymagalności roszczenia również w sytuacji, gdy upłynął już termin wymagalności roszczenia, ale stwierdził także, że przedawnienie roszczenia w sytuacji odroczenia terminu spełnienia świadczenia ma wpływ na bieg terminu przedawnienia powodując, iż będzie on biegł na nowo.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, że „umowne odroczenie pierwotnie uzgodnionego terminu spełnienia świadczenia po tym, jak już upłynął, sprawia, iż do czasu nadejścia nowego terminu wymagalności wierzyciel nie może żądać spełnienia świadczenia, a dłużnik nie ma obowiązku go spełnić i tym samym nie można mówić o jego opóźnieniu czy zwłoce. […] Z tego względu trzeba uznać, ze odroczenie takie nie tylko niweluje stan wymagalności roszczenia i przerywa (niweluje) rozpoczęty bieg przedawnienia – co wynikałoby już z uznania roszczenia – ale powoduje, iż ów bieg może rozpocząć się dopiero z upływem nowego terminu wymagalności roszczenia”.
Oznacza to, że dopiero po upływie uzgodnionego na nowo terminu spełnienia świadczenia biegnie ponownie, od początku, termin przedawnienia roszczenia.
Opublikowano: luty 2022 r.
Sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia a śmierć jednego ze spadkobierców
Zdarza się, że jeden ze spadkobierców ustawowych lub testamentowych umrze zanim dojdzie do stwierdzenia nabycia spadku po pierwszym zmarłym. Przykładem takiej sytuacji może być śmierć drugiego z małżonków, który dziedziczyłby wraz z dziećmi po tym, który zmarł jako pierwszy albo śmierć jednego z braci po dniu otwarcia spadku, którzy dziedziczą po zmarłym rodzicu jako jedyni spadkobiercy.
Zgodnie z utrwaloną praktyką w sytuacjach analogicznych do przedstawionych powyżej notariusze odmawiali sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia z uwagi na nieobecność wszystkich spadkobierców.
Powoływali się przy tym na art. 95b ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz.U. z 2020 r. Poz. 1192), zgodnie z którym udział wszystkich osób, które mogą wchodzić w krąg spadkobierców ustawowych lub testamentowych jest niezbędny do sporządzenia protokołu dziedziczenia poprzedzającego sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia.
Taka literalna wykładnia opiera się na założeniu, że obecność wszystkich wchodzących w rachubę spadkobierców podczas sporządzania protokołu poświadczenia dziedziczenia pozwala na złożenie zgodnego żądania poświadczenia dziedziczenia, co gwarantuje prawidłowość aktu oraz ochronę praw wszystkich powołanych do spadku.
Prezentowane stanowisko podzieliła Krajowa Rada Notarialna, jednakże z taką wykładnią ww. przepisu ustawy nie zgodził się Sąd Najwyższy, który podjął w dniu 17 listopada 2009 roku uchwałę, w myśl której „notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia także wtedy, gdy jeden ze spadkobierców powołanych do dziedziczenia nie żyje” (sygn. akt III CZP 89/09).
W uzasadnieniu tejże uchwały Sąd Najwyższy powołał się na wykładnię celowościową i funkcjonalną, w myśl której zamiarem ustawodawcy w chwili uchwalania analizowanej normy prawnej była ochrona interesów spadkobierców przed nabywaniem spadków przez osoby nieuprawnione a notarialne poświadczenie dziedziczenia obejmujące spadkobierców nieżyjących w chwili sporządzania aktu nie godzi w interesy pozostałych.
Opublikowano: luty 2022 r.
Kredyty frankowe a mediacje
Niejednokrotnie strony sporu sądowego, decydują się na podjęcie mediacji czy też po prostu rozmów ugodowych, dzięki którym możliwe jest podpisanie ugody, która zakończy spór bez potrzeby wydawania orzeczenia przez sąd. W ramach ugody ustanawiane są warunki, które mają być satysfakcjonujące dla obu stron sporu.
Ugody pojawiają się powoli również w „sprawach frankowych”. Tego typu zabiegi, mają przede wszystkim niwelować różnice w kosztach, jakie ponieśli „frankowicze”, w stosunku do tych osób, które zdecydowały się na zaciągniecie kredytu w macierzystej walucie, czyli złotym.
Procedura będąca próbą ugodowego zakończenia „sprawy frankowej” prowadzona jest pod kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego, która czuwa nad tym, aby wszystko przebiegało zgodnie z przyjętymi uprzednio założeniami.
Proponowana marża, jaką będą musieli ponieść kredytobiorcy z reguły jest taka sama, jak w momencie podpisywania kredytu frankowego. Warto wspomnieć, że wspomniane wysokości marży, są publikowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, w rozbiciu na poszczególne miesiące.
Podpisanie ugody oznacza zwykle dla kredytobiorcy „przejście” na kredyt złotowy, który już nie jest związany z walutą franka szwajcarskiego. Każdy z banków, które rozpoczęły procedury mediacyjne, proponuje inny sposób na doprowadzenie do kredytu złotowego.
Można w tym zakresie wyróżnić dwa zasadnicze nurty:
- przeliczenie kapitału, który pozostał obecnie do spłaty, według kursu franka szwajcarskiego ustalonego na dzień zawarcia ugody (niższego niż aktualny kurs franka szwajcarskiego);
- przeliczenie kredytu jakby od początku było on kredytem złotówkowym, przy uwzględnieniu dotychczasowych wpłat, tak jakby dotyczyły one spłaty kredytu złotówkowego.
Podpisanie ugody z bankiem dla osoby, która nie zamierza nigdy rozpocząć sprawy sądowej przeciwko bankowi będzie zapewne korzystne. Natomiast w sytuacji wytoczenia powództwa lub też zamiaru jego wytoczenia, warunki ugody należy gruntownie przemyśleć, a treść ugody poddać głębokiej analizie prawnej.
Ma to szczególne znaczenie w przypadku przeliczenia kredytu jakby od początku był on kredytem złotówkowym, gdyż w treści proponowanej przez bank ugody jest pewien zapis, który powoduje że na saldzie kredytobiorcy (przy założeniu w ugodzie, że kredyt był od początku złotówkowy) kapitał potrafi wzrosnąć w miarę spłacania kredytu, a chyba każdy sobie zdaje sprawę, że w przypadku spłacania kredytu kapitał może co najwyżej pozostawać bez zmian, a najczęściej jednak on maleje. Dlatego też, warto każdą propozycję ugodową skonsultować z radcą prawnym.
Kredyty frankowe a pomoc państwa i organów Unii Europejskiej
We wcześniejszym artykule w sporym skrócie została przedstawiona geneza problemu finansowego wielu Polaków, jakim są kredyty frankowe. Wyjaśniliśmy przyczyny ogromnej chęci udzielania przez banki kredytów we frankach szwajcarskich, a także konsekwencje tych działań. W tym artykule skupimy się bardziej na szczegółowej historii funkcjonowania tych kredytów.
Masowe udzielanie przez banki kredytów we frankach szwajcarskich, spowodowało, że bardzo wiele osób, po drastycznym wzroście kursu waluty, nie było w stanie poradzić sobie ze spłatą zaciągniętego kredytu. Zarówno Państwo, jak i organizacje europejskie, musiały podjąć pewne działania, które miały na celu wsparcie „frankowiczów”.
Jedną ze składowych kosztu kredytu w obcej walucie, jest LIBOR. Jest to „referencyjna stopa oprocentowania na rynku międzybankowym”. Wzrost kursu franka, powodował obniżenie wartości LIBOR.
Spowodowało to, że raty, które przyszło spłacać „frankowiczom”, były dużo niższe, niż w przypadku, kiedy LIBOR utrzymywałby się na stałym poziomie. Niestety to wciąż było zbyt mało, by można było mówić o ustabilizowaniu sytuacji.
Kolejnym kołem ratunkowym dla „frankowiczów”, było wprowadzenie tak zwanej ustawy antyspreadowej. Czym są jednak spready? Najprościej mówiąc, są to koszty towarzyszące podczas wymiany waluty. Do takich kosztów można zaliczyć między innymi marże instytucji, albo prowizje transakcyjne. Wprowadzona ustawa, minimalizowała wspomniane koszty, poprzez zobowiązanie banków do bezpłatnego udostępnienia swoim kredytobiorcom możliwości wymiany waluty poza bankiem.
Przełomem w pomocy frankowiczom, okazał się być wyrok TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) z dnia 30 kwietnia 2014, C-26/13 w sprawie nieuczciwego charakteru umowy, a ściślej mówiąc niezgodnego z prawem zapisu w umowach kredytowych, o stosowaniu kursu franka według określonej tabeli.
Zatem wszystkie umowy z takim zapisem, mogły zostać uznane za nieważne. Jednak doprowadzenie do stwierdzenia nieważności takiej umowy kredytowej nie jest prostym zadaniem. W takich przypadkach trzeba wejść na drogę sądową, a skomplikowany charakter tego rodzaju spraw powoduje, że należałoby w pierwszej kolejności zwrócić się do adwokata lub radcy prawnego, który specjalizuje się w tego typu sprawach.
Nasza kancelaria zajmuje się wieloma sprawami dotyczącymi kredytów frankowych. Z pewnością będziemy mogli służyć Państwu fachową wiedzą i pomocą.
Początki kredytów frankowych
Rozpoczęcie w latach 1998 – 2003, polityki dezinflacyjnej zarówno w Polsce, jak i w innych krajach, wiązało się przede wszystkim z utrzymaniem stóp procentowych na wysokim poziomie. Rokrocznie miliony osób decydowały i decydują się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego by po około 30 latach móc cieszyć się w pełni własnym mieszkaniem. Niestety wzrost stóp procentowych spowodował, że niewiele osób mogło pozwolić sobie na zaciągnięcie kredytu hipotecznego w Polsce. Niezwykle korzystny kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotego, a także dużo niższa stopa procentowa kredytów frankowych, spowodowały, że banki niezwykle chętnie udzielały Polakom, spragnionym zakupem własnego mieszkania, kredytów w obcej walucie.
Namowy przedstawicieli bankowych na zaciąganie kredytów frankowych były niezwykle silne. Oczywiście było to poparte trzema dosyć silnymi argumentami. Po pierwsze, bardzo gorliwie zapewniano, że frank szwajcarski to jedna z najbardziej stabilnych walut.
Te zapewnienia oczywiście popierał drugi argument, mówiący, że jeszcze 20 lat wcześniej kredyty frankowe były niezwykle popularne. Wielu osobom też bez problemu udawało się wtedy spłacić zaciągnięty kredyt. Po trzecie i chyba najważniejsze, kredyty zaciągane w walucie szwajcarskiej dawały najwyższą zdolność kredytową.
To wszystko spowodowało, że 80 na 100 udzielanych w Polsce kredytów było we frankach szwajcarskich. Niedługo później kurs franka zaczął wzrastać. Z około 2,3 zł za frank, kurs wzrósł do 3 zł, a niewiele później do 4 zł. Już wtedy kredytobiorcy musieli się zmierzyć ze spłatą zwiększonych rat kredytowych.
Apogeum tej sytuacji nadeszło na początku 2015 roku, kiedy Szwajcarski Bank Narodowy podjął działania skutkujące umocnieniem swojej waluty poprzez uwolnienie jej od zależności od euro. Dokładniej mówiąc, polityka utrzymywania minimalnego poziomu waluty szwajcarskiej do euro odeszła w niepamięć. Bywało, że kurs franka wynosił około 5 zł. Wiele osób miało wówczas spore problemy ze spłacaniem zaciągniętego kredytu i wcale nie zapowiadało się na to, by sytuacja miała się poprawić.
W odpowiedzi na fatalną sytuację finansową kredytobiorców, wprowadzono zabiegi, które miały wesprzeć „frankowiczów”. Sytuacja nieco się poprawiła, jednak wciąż niektórzy, nie są w stanie sobie poradzić ze spłatą zaciągniętego kredytu.
Niejednokrotnie zwracają się do kancelarii prawnych po pomoc w renegocjowaniu warunków umowy kredytowej lub w celu wystąpienia przeciwko bankom w sporach sądowych na tle umów frankowych. Z uwagi na skomplikowany charakter tego rodzaju spraw pomoc prawna wykwalifikowanego prawnika bardzo często jest niezbędna.
Wyrok w sprawie frankowej
Z przyjemnością informujemy, że reprezentowani przez naszą Kancelarię Klienci uzyskali pierwszy wyrok w tzw. „sprawie frankowej”. Zaznaczyć należy od razu, że orzeczenie nie jest prawomocne i bankowi przysługuje apelacja, ale już na obecnym etapie sprawy warto przytoczyć jakie były motywy tego rozstrzygnięcia.
Zgodnie z treścią wyroku z dnia 26 kwietnia 2021 roku, Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził na rzecz powodów (małżeństwo) 10.336,53 PLN oraz 40.691,87 CHF, obie należności z odsetkami za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu.
W ustnym uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że umowa zawarta przez powodów z pozwanym Santander Bank Polska S.A. w Warszawie jest obarczona wadą nieważności, a w związku z tym bank jest zobowiązany do zwrotu wpłaconych przez powodów kwot jeśli chodzi o należności, które były objęte pozwem.
Zasądzenie należności w dwóch rodzajach walut wynika z faktu, iż pierwotnie powodowie spłacali należności w złotówkach, a następnie spłacali je we frankach szwajcarskich. Sąd podzielił stanowisko prezentowane przez pełnomocnika powodów, iż w przypadku spłacania kredytu we frankach szwajcarskich, zwrot nienależnego świadczenia (z uwagi na nieważność umowy kredytu) musi nastąpić w tej samej walucie i nie ma możliwości zasądzenia należności w złotówkach przy ich przeliczeniu z franków szwajcarskich. Zapadły wyrok wpisuje się w aktualną, korzystną dla kredytobiorców, linię orzeczniczą sądów powszechnych. Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w celu otrzymania porady w sprawach frankowych oraz uzyskania pomocy w sporze sądowym z bankiem.
Autor: radca prawny Krzysztof Kapelczak
Walne zebranie stowarzyszenia w czasie pandemii
Początek roku to czas kiedy odbywają się walne zebrania stowarzyszeń, które mają charakter sprawozdawczy lub sprawozdawczo – wyborczy. Walne zebranie to najważniejszy organ stowarzyszenia, ustalający kierunek i program jego działania oraz podejmujący decyzje we wszelkich sprawach, które nie są zastrzeżone dla innych władz stowarzyszenia.
W obecnej sytuacji pandemicznej najbardziej popularnym rozwiązaniem dotyczącym przeprowadzenia walnego zebrania jest jego zorganizowanie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
W przypadku podjęcia decyzji o przygotowaniu walnego zebrania w tym trybie konieczne jest takie sporządzenie zawiadomienia o walnym zebraniu, aby wskazywało ono, że udział w nim jest możliwy przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, a także określało ono sposób uczestnictwa (m.in. informacja w jaki sposób można dołączyć do walnego zebrania, np. wygenerowanym linkiem na określonej platformie) i sposób wykonywania prawa głosu.
Wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej w głosowaniach na walnym zebraniu odbywa się przy zapewnieniu co najmniej: transmisji obrad posiedzenia w czasie rzeczywistym, dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, w ramach której członek władzy stowarzyszenia może wypowiadać się w toku obrad oraz wykonywania osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu przed lub w toku posiedzenia.
Przebieg tego rodzaju walnego zebrania nie powinien odbiegać znacznie od przebiegu walnego zebrania prowadzonego w sposób tradycyjny. Protokół powinien zawierać między innymi datę odbycia walnego zebrania, stwierdzenie poprawności zwołania walnego zebrania, wskazanie liczby osób uprawnionych do głosowania, potwierdzenie istnienia quorum z jego dokładnym wskazaniem, wskazanie liczby osób obecnych, wskazanie czy walne zebranie odbywa się w pierwszym czy w drugim terminie, wskazanie porządku obrad, określenie treści uchwał i wskazanie wyników głosowania nad uchwałami.
Dodatkowo, protokół powinien zawierać informację o zapewnieniu wyżej wskazanych wymogów dla uznania prawidłowości przeprowadzenia walnego zebrania z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Protokół powinien być podpisany przez przewodniczącego i protokolanta. Do protokołu powinna zostać załączona podpisana przez przewodniczącego i protokolanta imienna lista członków uprawnionych do głosowania ze wskazaniem osób biorących udział w głosowaniu na walnym zebraniu (lista obecności).
Jeżeli chodzi o sposób głosowania to może ono nastąpić w dowolnej formie, czyli np. poprzez podniesienie w odpowiednim momencie ręki widocznej w ujęciu kamery użytkownika, poprzez zapis na czacie albo poprzez kolejne deklaracje uczestników zgodnie z listą obecności czy są za daną uchwałą, przeciw uchwale czy też wstrzymują się od głosu.
Autor: radca prawny Krzysztof Kapelczak
Opublikowano: marzec 2021 r.
Odwołanie testamentu
Jedną z cech testamentu jest możliwość jego odwołania. Przyczyny odwołania mogą być różne. Spadkodawca może po prostu zmienić zdanie co do kręgu osób, które mają dziedziczyć z uwagi na zmiany w relacjach z powołanymi dotychczas spadkobiercami.
Innymi powodami mogą być narodziny osoby, która według spadkodawcy ma być jego spadkobiercą lub śmierć któregoś ze spadkobierców.
Na sposoby odwołania testamentu wskazuje art. 946 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z jego treścią, spadkodawca może odwołać testament poprzez:
- sporządzenie nowego testamentu,
- zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech uzasadniających jego ważność,
- dokonanie zmiany postanowień w dotychczas obowiązującym testamencie.
Testament może zostać odwołany w dowolnej formie przewidzianej przepisami prawa dla formy testamentu. Nie ma przy tym znaczenia w jakiej formie został sporządzony dotychczasowy testament. Dopuszczalne jest oczywiście częściowe odwołanie testamentu.
Podkreślić należy, że odwołanie testamentu musi mieć charakter celowy i rozmyślny. Oznacza to, że w razie przypadkowego zniszczenia testamentu lub spowodowania jego zniszczenia przez przyczyny zewnętrzne, niezależne od testatora, nie zostanie to zakwalifikowane jako odwołanie testamentu, a jego treść może być ustalana za pomocą wszelkich dopuszczalnych środków dowodowych.
W orzecznictwie przyjęto pogląd, że odwołanie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego może nastąpić przez świadome zniszczenie przez spadkodawcę wypisu aktu notarialnego zawierającego testament (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2015 roku, sygn. akt V CSK 635/14).
Jeżeli spadkodawca odwoła testament i nie sporządzi nowego to w takiej sytuacji będzie miało miejsce dziedziczenie ustawowe.
Kwestia skuteczności odwołania testamentu ma swoje praktyczne odzwierciedlenie w postępowaniach sądowych dotyczących stwierdzenia nabycia spadku. Sąd rozpoznający takie sprawy bada nie tylko ważność testamentu/testamentów, ale również to czy któryś z testamentów nie został skutecznie odwołany.
Autor: radca prawny Krzysztof Kapelczak
Opublikowano: luty 2021
Wystąpienie o zachowek bez stwierdzenia nabycia spadku
Wątpliwości może budzić zagadnienie czy możliwe jest wniesienie do sądu powództwa o zachowek i rozstrzygnięcie tej sprawy bez uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia czy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 926 § 1 KC przymiot spadkobiercy przysługuje uprawnionemu z mocy prawa zarówno w przypadku dziedziczenia z ustawy jak również na podstawie testamentu.
Akt poświadczenia dziedziczenia oraz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku mają charakter deklaratoryjny i nie stanowią podstawy nabycia praw i obowiązków majątkowych po zmarłym.
Podkreślenia wymaga, że stwierdzenie nabycia spadku i poświadczenie dziedziczenia służą udowodnieniu przez spadkobiercę jego praw wynikających z dziedziczenia wobec osób trzecich, które nie roszczą sobie praw z tytułu dziedziczenia, o czym stanowi art. 1027 KC.
Jednakże przepis ten nie znajduje zastosowania w stosunku do uprawnionego występującego o zachowek, gdyż w procesie o zachowek nie udowadnia on swoich praw wynikających z dziedziczenia, a ponadto pozwany zasadniczo nie jest osobą trzecią, która nie rości sobie praw z tytułu dziedziczenia.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 kwietnia 1967 roku, sygn. akt III CZP 29/67, wskazał, że „jeżeli prawa do spadku nie zostały stwierdzone, sąd w sprawie o zachowek ustala jako przesłankę rozstrzygnięcia przymiot spadkobierców”.
Proces o zachowek ma charakter samodzielny, nie zachodzi zatem potrzeba zawieszania procesu o zachowek w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia spadku w toku tego pierwszego postepowania.
Wobec tego, możliwe jest wniesienie do sądu powództwa o zachowek i rozstrzygnięcie tej sprawy bez uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia czy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Autor: praktykantka Anna Szawracka
Opublikowano: grudzień 2020 r.
Możliwość ustanowienia drogi koniecznej na wniosek właściciela nieruchomości przez którą przejeżdża sąsiad
Ostatnio Klient Kancelarii zapytał czy może wystąpić do Sądu o ustanowienie odpłatnej służebności drogi której jest właścicielem, gdyż od jakiegoś czasu przejeżdża nią sąsiad i nie chce on pokrywać żadnych kosztów związanych z utrzymaniem tej drogi.
Chcąc uregulować sytuację bezprawnego korzystania z drogi można zawrzeć umowę o ustanowieniu służebności drogi o ile strony dojdą do porozumienia. Służebność powinna zostać ustanowiona w formie aktu notarialnego, przy czym oświadczenie woli właściciela nieruchomości obciążonej, czyli tej, przez którą będzie przebiegać droga, powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, natomiast oświadczenie woli właściciela nieruchomości władnącej może zostać złożone w dowolnej formie, np. w formie pisemnej.
W omawianej sprawie brak jest jednakże szans na dojście do porozumienia pomiędzy sąsiadami.
Odpowiadając na postawione na wstępie pytanie należy wskazać, iż art. 145 Kodeksu cywilnego stanowi wprawdzie, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej to może zostać sądownie ustanowiona taka droga, ale przepis ten stwierdza wyraźnie, że ustanowienia drogi koniecznej może żądać wyłącznie właściciel nieruchomości, któremu taka droga jest niezbędna.
Roszczenie o ustanowienie za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (drogi koniecznej) przysługuje bowiem właścicielowi nieruchomości, co do której spełnione są przesłanki z art. 145 Kodeksu cywilnego, czyli tej, która potrzebuje dostępu do drogi koniecznej.
Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej, złożony przez właściciela nieruchomości mającej być nieruchomością obciążoną nie zostanie przez Sąd uwzględniony. Potwierdził to Sąd Okręgowy w Olsztynie, który w uzasadnieniu postanowienia z dnia 22 marca 2018 roku, sygn. akt IX Ca 1199/17 podniósł, że:
„legitymacja czynna w postępowaniu o ustanowienie służebności drogi koniecznej wynika przede wszystkim z przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią przepisów art. 145 i 146 k.c. legitymacja czynna w sprawach o ustanowienie służebności drogi koniecznej przysługuje właścicielowi i posiadaczowi samoistnemu (w jego przypadku będzie to służebność osobista) nieruchomości, nieposiadającej dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich”.
Powyższe oznacza, że właścicielowi drogi pozostaje zastosowanie innych uprawnień wynikających z przysługującego prawa własności, mogących spowodować doprowadzenie do porozumienia z sąsiadem przejeżdżającym jego drogą. Poradę w takiej sprawie można uzyskać w Kancelarii.
Autor: praktykantka Anna Szawracka
Opublikowano: grudzień 2020 r.
