Zgodnie z art. 55 § 11 k.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
W odniesieniu do tego uregulowania rodzi się pytanie czy pracownikowi przysługuje odprawa, która przewidziana jest w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 tej ustawy przepisy dotyczące odprawy stosuje się odpowiednio w przypadku zwolnień indywidualnych.
Powstaje zatem problem, czy do nabycia odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych uprawnia także rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 k.p.
Stanowisko w tej sprawie zajął Sąd Najwyższy. W uchwale z dnia 2 lipca 2015 r., III PZP 4/15, stwierdził, że:
„Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 k.p. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika uprawnia pracownika do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy”.
Sąd Najwyższy wskazał, że podstawą takiego rozstrzygnięcia jest to, że ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, prowadzące do rozwiązania przez pracownika stosunku pracy bez wypowiedzenia, wywołującego skutki prawne jak rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę z wypowiedzeniem, może być uznane za przyczynę niedotyczącą pracowników w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych i na tej podstawie uzasadniać roszczenie o nabycie odprawy z art. 8 tej ustawy.
Dodatkowo, Sąd Najwyższy podkreślił, że oba te świadczenia, a więc zarówno odszkodowanie przewidziane przepisami k.p., jak i odprawa pieniężna, o której mowa w ustawie o zwolnieniach grupowych mają odmienny charakter, albowiem odszkodowanie ma charakter ustawowego odszkodowania i zadośćuczynienia za bezprawne działanie pracodawcy, natomiast odprawa jest świadczeniem o charakterze gratyfikacyjno-rekompensacyjnym, przysługującym na zakończenie stosunku pracy.
Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że pracownikowi rozwiązującemu umowę o pracę w trybie art. 55 § 11 k.p. przysługuje zarówno odszkodowanie, jak i odprawa pieniężna, o której mowa w ustawie o zwolnieniach grupowych.
Autor: praktykantka Emilia Dziemidowicz
Opublikowano: lipiec 2016 r.
Słowa kluczowe:
