Wymagalność roszczenia jest to stan w którym wierzyciel ma możliwość żądania od dłużnika zaspokojenia tego roszczenia, na przykład polegającego na zapłacie należności. Nie budzi wątpliwości możliwość kwestia zmiany przez strony umowy terminu spełnienia świadczenia dopóki nie upłynie termin jego wymagalności.
Dzieje się tak zwykle w drodze zmiany treści umowy w postaci aneksu czy też poprzez rozłożenie zapłaty należności na raty.
Jednakże kwestia zmiany terminu spełnienia świadczenia na mocy porozumienia stron w przypadku, gdy roszczenie stało się już wymagalne już nie jest taka oczywista, szczególnie w kontekście biegu przedawnienia tego roszczenia. Jak powszechnie wiadomo, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia.
Skoro zgodnie z art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, to pojawia się pytanie czy zmiana terminu zapłaty w momencie, gdy roszczenie było już wymagalne, ma wpływ na bieg terminu przedawnienia roszczenia, w szczególności czy zmiana ta wydłuża ten termin.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 września 2019 roku, sygn. akt III CZP 88/19, nie tylko potwierdził możliwość zmiany terminu wymagalności roszczenia również w sytuacji, gdy upłynął już termin wymagalności roszczenia, ale stwierdził także, że przedawnienie roszczenia w sytuacji odroczenia terminu spełnienia świadczenia ma wpływ na bieg terminu przedawnienia powodując, iż będzie on biegł na nowo.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, że „umowne odroczenie pierwotnie uzgodnionego terminu spełnienia świadczenia po tym, jak już upłynął, sprawia, iż do czasu nadejścia nowego terminu wymagalności wierzyciel nie może żądać spełnienia świadczenia, a dłużnik nie ma obowiązku go spełnić i tym samym nie można mówić o jego opóźnieniu czy zwłoce. […] Z tego względu trzeba uznać, ze odroczenie takie nie tylko niweluje stan wymagalności roszczenia i przerywa (niweluje) rozpoczęty bieg przedawnienia – co wynikałoby już z uznania roszczenia – ale powoduje, iż ów bieg może rozpocząć się dopiero z upływem nowego terminu wymagalności roszczenia”.
Oznacza to, że dopiero po upływie uzgodnionego na nowo terminu spełnienia świadczenia biegnie ponownie, od początku, termin przedawnienia roszczenia.
Opublikowano: luty 2022 r.
Słowa kluczowe:
